Cây ích mẫu – Vị thuốc của chị em

Cây ích mẫu

Cây ích mẫu là một trong những thảo dược tốt cho phụ nữ sau sinh. Vậy những công dụng khác của ích mẫu là gì?, cách dùng cây ích mẫu như thế nào cho đạt hiệu quả cao nhất. trong bài viết hôm nay chúng ta cùng nhau tìm hiểu chi tiết hơn nhé!

I. Tên gọi khác cây ích mẫu

Còn gọi là ích mẫu thảo, sung úy, chói đèn

Tên khoa học: Leonurus heterophyllus Sw

Thuộc họ: Hoa môi Lamiaceae (Labiatae)

Cây ích mẫu cung cấp cho ta 2 vị thuốc:

1…Ích mẫ hay ích mẫu thảo (Herba Leonuri) là toàn bộ phận trên mặt đất phơi hay sấy khô của cây ích mẫu.

2…Sung úy tử (Fructus Leonuri) là quả chính phơi hay sấy khô của cây ích mẫu. Nhiều người vẫn gọi nhầm là hạt ích mẫu.

Về tên khoa học của cây trước đây căn cứ vào những tác giả trong và ngoài nước, vẫn xác định là Leonurus siibiricus L. hiện nay theo sự điều tra đối chiếu mới, cây ích mẫu nhân dân ta vẫn dùng làm thuốc phải xác định là Leonurus heterophyllus Sw mới đúng. Cây Leonurus siibiricus L cũng có ở Việt Nam nhưng ít phổ biến hơn. Cần chú ý khi nghiên cứu lâm sàng cũng như hóa học và dược lý.

II. Mô tả cây ích mẫu

Cây ích mẫu có tên như vậy vì có ích cho người mẹ (ích là có ích, mẫu là mẹ). tên Leonurus do chữ Hy Lạp leon là sư tuer, oura là đuôi heterophyllus là lá có hình dạng biến đổi, vì cây ích mẫu giống đuôi con sư tử có lá hình dạng thay đổi. ích mẫu là một loại cỏ sống 1-2 năm, cao 0,6m đến 1m. Thân hình vuông, ít phân nhánh, toàn thân có phủ lông nhỏ ngắn. lá mọc đối, tùy theo lá mọc ở gốc, giữa thân hay đầu cành mà có hình dạng khác nhau. Lá ở gốc có cuống dài, phiến lá hình tim, mép có răng cưa thô và sâu, lá ở thân có cuống ngắn hơn, phiến lá thường sẻ sâu thành 3 thùy, trên mỗi thùy lại có răng cưa thưa, lá trên cùng phần lớn không chia thùy và hầu như không cuống. hoa mọc vòng ở kẽ lá. Tràng hoa màu hồng hay tím hồng, xẻ thành hai môi gần đều nhau. Quả nhỏ, 3 cạnh, vỏ màu xám nâu.

Ngoài cây ích mẫu mô tả trên cần chú ý phát hiện và biệt cây ích mẫu Leonurus siibiricus L vì cây này khác cây ích mẫu nói trên ở hoa to hơn, dài hơn lá phía trên vẫn chia 3 thùy.

III. Phân phối thu hái và chế biến cây ích mẫu

Ích mẫu hiện nay chủ yếu mọc hoang, thường thấy ở ven suối, ven sông nơi đất cát, còn mọc hoang ở ruộng hoang, ven đường. gần đây một số nơi đã bắt đầu trồng để làm thuốc. nhưng chưa có ai tổng kết cách trồng như thế nào để có hiệu suất cao nhất.

Hiện nay nhu cầu ích mẫu rất lớn chỉ trông vào thu hái ruộng hoang thì không đủ. Vì vậy mà chúng ta cần nhân giống và bảo vệ nguồn dược liệu quý này. Gieo hạt ích mẫu thẳng thành luống mỗi luống cách nhau 17cm, trên mỗi luống cây nọ cách cây kia 7cm cho sản lượng cao nhất. mỗi hecta cần từ 8-9kg hạt giống ích mẫu. khi trồng cần trộn thêm tro bếp. vào khoảng tháng 5-6, lúc một nửa số hoa của cây bắt đầu nở thì bắt đầu thu hái. Đem về phơi hay sấy khô là được. nếu muốn thu hoạch hạt thì cần chờ khi hoa trên cây đã tàn hết, thu hoạch đến đâu dũ hết quả đến đó. Mỗi hecta cho từ 350-370kg quả khô. Mùa thu hoạch cây tháng 5-9, mùa quả: tháng 8-10.

IV. Tác dụng dược lý của câu ích mẫu

1…Tác dụng trên tử cung. Nước sắc ích mẫu Leonurus siibiricus 1/5000 hay 1/1000 có tác dụng kích thích đối với tử cung cô lập của thỏ cái  (dù có thai hay không có thai cũng vậy).

Thỏ cái gây mê bằng uretan rồi cho uống nước sắc ích mẫu cũng thấy có tác dụng kích thích trên tử cung tại chỗ của thỏ

Dung dịch nước 10% ích mẫu khô tác dụng trên tử cung mạnh hơn là dung dịch rượu 20% tác dụng của ích mẫu trên tử cung cũng giống như tác dụng của cựa lõa mạch. Điều đáng chú ý là dung dịch rượu hay dung dịch nước ích mẫu tác dụng lên tử cung thì bắt đầu có một giai đoạn hưng phấn.

Nếu trước khi sắc nước ích mẫu dùng ete để loại phần tan trong ete đi thì hiện tượng ức chế tử cung không thấy nữa.

2…Tác dụng trên huyết áp. Nước sắc ích mẫu tuy không tác dụng trực tiếp trên huyết áp nhưng làm giảm tác dụng của adrenalin trên mạch máu.

Cao ích mẫu làm giảm huyết áp, nhất là đối với thời kỳ đầu của bệnh của huyết áp.

3…Tác dụng trên tim mạch. Có tác dụng tốt trên tim mạch và đối với cơ tim có bệnh

4…Tác dụng trên viêm thận và phù cấp tính trên lâm sàng ích mẫu chữa khỏi một số trường hợp viêm thận và phù.

V. Công dụng và liều dùng cây ích mẫu

Từ lâu vị ích mẫu được nhân dân ta dùng chữa bệnh phụ nữ, nhất là đối với phụ nữ sau sinh nở do đó có câu ca dao:

Nhân trần, ích mẫu đi đâu

Để cho gái đẻ đớn đau thế này?

Thường ích mẫu dùng trong trường hợp đẻ xong bị rong huyết (cầm máu tử cung), chữa niêm mạc dạ con, kinh nguyệt quá nhiều.

Còn dùng hỗ trợ chữa huyết áp cao, thuốc bổ huyết, các bệnh về tuần hoàn cơ tim, thần kinh của tim, chứng tim hẹp nhẹ, hỗ trợ chữa lỵ.

Quả ích mẫu dùng với tên sung úy tử làm thuốc thông tiểu, chữa phù thũng, thiên đầu thống.

Dùng ngoài thân và quả ích mẫu giã đắp hay sắc lấy nước rửa chữa một số bệnh như sưng vú, chóc đầu, lở ngứa.

Theo sách cổ, ích mẫu có tính chất: vị cay, đắng, tính hơi hàng, có khả năng trục ứ huyết, sinh huyết mới, hoạt huyết điều kinh, những người có đồng tử mở rộng không dùng được.

Liều dùng hàng ngày từ 6-12g dưới dạng thuốc sắc hay nấu thành cao. Quả ích mẫu dùng với liều 6-12g dưới dạng thuốc sắc.

VI. Mua ích mẫu ở đâu chất lượng và an toàn

Hiện nay trên thị trường có nhiều nguồn bán thảo dược tràn lan làm cho khách hàng khó khăn trong việc lựa chọn sản phẩm khó khăn sợ mua phải hàng giả, hàng kém chất lượng. vì vậy trước khi mua hàng các bạn cần tham khảo kỹ để mua được sản phẩm tốt nhất. bên công ty DƯỢC LIỆU HÒA BÌNH chúng tôi là một trong những đơn vị cung cấp thảo dược quý và sạch vì vậy các bạn an tâm khi sử dụng những sản phẩm mà chúng tôi cung cấp. giá cây ích mẫu mà chúng tôi cung cấp luôn là hợp lý và giá tận gốc.

Xem thêm: những tác dụng của cây xạ đen

*Lưu ý: Hiệu quả của sản phẩm còn tùy thuộc vào cơ địa mỗi người*

Thông tin liên hệ:

CÔNG TY TNHH SX & TM DƯỢC LIỆU HÒA BÌNH

Địa chỉ: Thôn Om Làng – xã Cao Dương – huyện Lương Sơn – tỉnh Hòa Bình

Hotline: 0976 836 586

Email: congtyduoclieuhoabinh@gmail.com