Cây đào lộn hột hỗ trợ chữa chai chân, viêm loét, nứt nẻ chân
Còn gọi là quả diều, macadơ, giả như thụ, swai chanti (Campuchia).
Tên khoa học Anacardium occidentale L. (Cassurium pomiferum Lamk.).
Thuộc họ Đào lộn hột Anacardiaceae.
Mô tả cây đào lộn hột
Đào lộn hột là một loại cây to, cao khoảng 89m, lá mọc so le, cuống ngắn, phiến lá hơi bình trứng, nhắn, dai, dài 10-20cm. Hoa nhỏ, trắng mùi thơm dịu, mọc thành chùy tận cùng. Quả khó, không tự nở, hình thạn, dài 2-3cm, vỏ ngoài cứng, trên mặt có những hôm, cuống quả phình to thành hình trái lê hay hình quả đào, to bằng nắm tay, màu đỏ, vàng hay trắng, trông toàn bộ ta có cảm tưởng như phần cuống quả phình ra là quả và phần quả thật đính trên là hạt do đó có tên là “đào lộn hột” nghĩa là quả đào mà hột lại chui ra ngoài. Hạt hình thận, chứa dầu béo.
Phân bố, thu hái và chế biến cây đào lộn hột
Đào lộn hột có lẽ vốn là một cây nguồn gốc những nước vùng nhiệt đới châu Mỹ, nhưng từ lâu đã được đưa đi trồng rộng rãi ở nhiều nước nhiệt đới châu Á như Ấn Độ, Việt Nam (miền Nam), Campuchia. Đào lộn hột sống được trên những đất pha cát mà nhiều cây khác không sống được. Rất nhiều bộ phận của cây đào lộn hội được khai thác để sử dụng: Phần cuống quả phình ra mà nhân dân vẫn thường gọi là quả được sử dụng trên thị trường với tên “táo ca giu” (Pomme de Cajou) được dùng tươi hay đóng hộp, phần quả thật (nhân dân gọi nhầm là hạt) được sử dụng trên thị trường thế giới với tên “hạ gio ca gia” (Noix de Cay), nhựa vỏ và thân cây đào lộn hột đều được sử dụng làm thuốc và làm thực phẩm.
Thành phần hoá học cây đào lộn hột
Cuống quả (nhân dân gọi là quả) khi thật chín có chất thịt ngọt, hơi chua, mùi thơm như mùi dâu chín, chứa vitamin B, riboflavin và hàm lượng vitamin C rất cao: Gấp 10 lần trong chuối, 5 lần trong cam và chanh. So với quả màu đỏ, quả màu vàng chứa nhiều vitamin C hơn và ít riboflavin hơn. Ngoài ra còn chứa muối vô cơ, canxi, photpho và sắt. Quà thực (nhân dân gọi là hạt)-Noix de Cajou hay Noix d’acajou gồm vỏ quả cứng chiếm khoảng 69%, nhân 26% còn lại là vỏ nhân.
Tất cả đều được sử dụng: Từ vỏ quả chiến bằng ete cho bõm đào lộn hót (baume de cajou) thường gọi nhầm là dầu đào lộn hột, vì đây không phải là chất béo mà là chất nhựa dầu (bộ). Bôm đào lộn hội là một chất lỏng sánh, màu nâu đen nhạt, rất bắc. Thành phần chủ yếu của bom này là cardola và axit anacardic. Người ta cho cardol là hoạt chất chủ yếu của bòm đào lộn hột.
Đây là TRỢ chất lớng Trầu vầng đỏ nhạt, ra ngoài trời rất chóng chuyển thành nâu, và có tác dụng gây phồng giống như sâu ban miêu. Hơi của nó cũng có tác dụng kích ứng đối với mắt, gây ho, gây viêm đường hô hấp. Tuy nhiên nó không có tác dụng xấu đối với bộ máy tiêu hoá, người ta cho rằng vì nó không tan vào các dịch vị tiêu hoá.
Vỏ nhân là lớp vỏ mỏng phủ lên nhân. Thành phần chủ yếu của vỏ nhân là cardol và axit anacardic, do đó cần loại khỏi nhân khi dùng hạt.
Nhân hạt chứa 47,13% dầu; 9,7% hợp chất nitơ, 5,9% tỉnh bột. Nhân ép nguội cho chất dầu béo tiêu thụ trên thị trường với tên “dầu Caraip” Chuile des caraibes) màu vàng nhạt, không mùi, vị và các hằng số lý hoá gần giống như hằng số lý hoá của dầu hạnh nhân. Thành phần chủ yếu của dầu này là sitostein là một phytostearin đặc biệt.
Vỏ thân cây đào lộn hột tươi chứa 4-7% tanin catechic.
Nhựa đào lộn hột: Khi khía lên vỏ thân cây tươi, một chất dịch chảy ra có vị chát chứa tanin catechic, cardol và axit anacacdic.
Thân một số cây đào lộn hột già hoặc có bệnh chảy ra một chất gồm hình giọt dài hay ngắn, màu vàng nhạt hay nâu nhạt, tan một phần trong nước lạnh, hầu như hoàn toàn tan trong nước nóng. Thành phần chủ yếu của chất gốm này bao gồm 8% arabin, dextrin, Sasorin, một ít đường, tanin catechic, cardol và axit anacacdic. Do chất cardol nên gôm này có tác dụng gây kích ứng.
Công dụng và liều dùng cây đào lộn hột
Quả gia đào lộn hột (cuống quả) được xe như một nguồn vitamin C rất quan trọng dù dưới hình thức “quả” tươi hay đóng hộp. Ngưu ta thường ăn quả dưới hình thức thái thành từng: miếng mỏng, thêm muối, ớt (châu Á) hay thiêm đường (châu Mỹ). Từ “quả” tươi có thể ép đực dịch ép vị ngọt, cho lên men thành một thứ rượu nhẹ thơm ngon có tác dụng lợi tiểu, dùng ngoài xoa bóp trong những trường hợp đau nhức, sự miệng hỗ trợ chữa viêm họng, nhấm nháp để chốn non mưa.
Nhân đã loại hết vỏ nhân, ngon bùi như hạ dẻ hay hạt hạnh nhân, được dùng như hạt hạn. nhân trong việc chế biến bích quy, kẹo, bánh kẹo sôcôla. Dùng tươi hay rang lên. Khi ran cần chú ý cho tinh dầu bay hết đi để tránh tái dụng kích ứng.
Bôm đào lộn hột dùng hỗ trợ chữa chai chân, viêm loét, nứt nẻ chân.
Dầu nhân được dùng chế thuốc hay để it giống như dầu hạt dẻ và dầu hạnh nhân đắng.
Xem thêm: Cây mật nhân
Nguồn: giáo sư tiến sĩ: Đỗ Tất Lợi
*Lưu ý: Hiệu quả của sản phẩm còn tùy thuộc vào cơ địa mỗi người*
Thông tin liên hệ:
CÔNG TY TNHH SX & TM DƯỢC LIỆU HÒA BÌNH
Địa chỉ: Thôn Om Làng – xã Cao Dương – huyện Lương Sơn – tỉnh Hòa Bình
Hotline: 0976 836 586
Email: congtyduoclieuhoabinh@gmail.com