Gừng ta Hỗ trợ chữa nhức đầu, lạnh bụng cảm mạo
Còn gọi là khương, sinh khương, can khương. Tên khoa học Zingiber officinale Rosc. Thuộc họ Gừng Zingiberaceae. Khương (Rhizoma Zingiberis) là thân rễ của
cây gừng tươi hoặc khô. Tùy theo tươi hay khô, vị thuốc mang tên khác nhau:
Sinh khương là củ (thân rễ) tươi. Can khương là thân rễ phơi khô.
Mô tả cây gừng ta
Gừng là một loại cây nhỏ, sống lâu năm, cao 0,60 đến 1m. Thân rễ mẫm lên thành củ, lâu dần thành xơ. Lá mọc so le, không cuống, có bc, hình mác dài 15 đến 20cm, rộng chừng 2cm, mặt bóng nhẫn, gân giữa hơi trắng nhạt, và có mùi thơm. Trục họa xuất phát từ gốc, dài tới 20cm, cụm hoa thành bông mọc sít nhau, hoa dài 5cm, rộng 2-3cm, lá bắc hình trứng, dài 2,5cm, mép lưng màu vàng, đài hoa dài chừng 1cm, có 3 rằng ngắn, 3 cành hoa dài chừng 2cm, màu vàng xanh, mép cánh hoa màu tím, nhị cũng tím. Loài gừng trồng ít ra hoa.
Phân bố, thu hái và chế biến cây gừng ta
Gừng được trồng ở khắp nơi trong nước ta để lấy củ ăn và làm thuốc, dùng trong nước và xuất khẩu.
Muốn có gừng tươi (sinh khương) thường đào củ vào mùa hạ và thu. Cắt bỏ lá và rễ con, nửa sạch là được. Muốn giữ gừng tươi lâu phải đặt vào chậu phủ kín đất lên. Khi dùng đào lên rửa Sạch. Mùa đông, đào lấy những thân rễ già, cắt bỏ lá và rễ con, rửa sạch, phơi khô sẽ được can khương.
Ngoài 2 loại gừng trên dùng trong đông y, trên thị trường quốc tế, người ta còn tiêu thụ 2 loại gừng gọi là gừng xám và gừng trắng. Gừng xám. là loại củ còn để nguyên vỏ hay cạo vỏ ở những chỗ phẳng, rồi phơi khô. Gừng trắng là loại gừng đã được cạo lớp vỏ ngoài có chứa nhiều nhựa dầu (oléonésine), rồi mới phơi khô. Thường người ta còn ngâm gừng già vào trong nước một ngày, rồi mới lấy ra cạo vỏ. Có khi người ta còn làm trắng bằng canxi hypoclorit, hay ngâm nước vôi hoặc xông hơi diêm sinh (SO,).
Tác dụng dược lý cây gừng ta
Tiêm zingeron vào tĩnh mạch thỏ, thì thần kinh trung khu vận động bị tê liệt, nhưng uống với liều cao không có hiện tượng độc nào, tuy nhiên, con vật kém ăn, nhu động ruột bị ức chế. Khi cho thỏ uống gừng, thì không thấy độc tính, nhưng chó uống thì gây nên.
Năm 1930, H. M, Emig tiêm mạch máu thuốc gừng thì thấy con vật thí nghiệm có hơi thở mau lên, biên độ giảm xuống, mạch nhanh lên, huyết áp tăng cao, Người ta cho rằng các hiện tượng đó là do tinh dầu của gừng gây ra. Chúng ta thấy những thí nghiệm dược lý nêu trên chưa chứng minh những kinh nghiệm dùng gừng trong nhân dân ta.
Công dụng và liều dùng cây gừng ta
Theo tài liệu có: Sinh khương vị cay, tính hơi ôn, vào ba kinh phế, tỳ và vị. Có tác dụng phát biểu tán hàn, Ôn trung, làm hết nôn, tiêu đờm, hành thủy giải độc. Dùng hỗ trợ chữa ngoại cản, biểu chứng, bụng đầy trướng, nôn mửa, giải độc bán hạ, nam tỉnh, của cá, đờm ẩm sinh ho. Can khương vị cay, tính ôn, bào khương (can khương bào chế rồi) vị cay đắng tính đại nhiệt. Vào sáu kinh tâm, phế, tỳ. vị, thận và đại tràng. Có tác dụng ôn trung tán hàn, bồi dưỡng thông mạch, dùng chữa thổ tả, bụng, đau, chân tay lạnh, mạch nhỏ, bàn ẩm suyễn họ phong hàn thấp tỳ.
Trong nhân dân, gừng là một vị thuốc giúp tiêu hóa, dùng trong những trường hợp kém ăn uống không tiêu, nôn mửa đi ỉa, cảm mạo, phong: hàn làm thuốc ra mồ hôi, hỗ trợ chữa ho mất tiếng. Gừng tươi (sinh khương) dùng với liều 3-6g dưới dạng; thuốc sắc hay thuốc pha hoặc rượu gừng tươi (mở ngày 2-5ml). Gừng khô (can khương) dùng khi bị lạnh mà đau bụng, đi ỉa lỏng, mệt lả, nôn mửa Liều dùng cũng như gừng tươi.
Ngoài công dụng làm thuốc, gừng còn tiêu thụ mạnh trên thị trường trong nước và thế giới vì: một thực phẩm, nguyên liệu chế rượu bia (Anh vị Mỹ lại thích loại bia này), mứt gừng, vv…
Đơn thuốc có gừng
1.. Hỗ trợ Chữa nhức đầu, lạnh bụng, nôn ọe, có đờm
Can khương 10g, chích cam thảo 4g, nước 300ml sắc còn 100ml, chia nhiều lần uống trong ngày Thấy đỡ thì uống bớt đi.
2.. Đi tả ra nước: Can khương sấy khô tán nhỏ dùng nước cơm chiên thuốc, mỗi lần uống 2-4g
3.. Đi lỵ ra máu: Cam thường thiếu tồn tính Ngày uống nhiều lần, mỗi lần 2-4g, chiều bằng nước cơm hay nước cháo.
4.. Cảm cúm, nhức đầu, họ, thân thể đau mỏi Gừng sống giã nhỏ, bọc vào mớ tóc rối, tẩm rượu vào nóng đánh khắp người và xát vào chỗ đau mỏi
5.. Nôn mửa: Gừng sống nhân từng ít một cho đến khi hết nôn.
Trong đông y, người ta cho rằng những người trong ngoài đều nhiệt, vì nhiệt mà đau bụng, nhiệt mà thổ huyết thì không dùng được.
Xem thêm: Gừng gió hỗ trợ chữa nôn nao, chóng mặt, muốn ngất xỉu
Nguồn: giáo sư tiến sĩ: Đỗ Tất Lợi
*Lưu ý: Hiệu quả của sản phẩm còn tùy thuộc vào cơ địa mỗi người*
Thông tin liên hệ:
CÔNG TY TNHH SX & TM DƯỢC LIỆU HÒA BÌNH
Địa chỉ: Thôn Om Làng – xã Cao Dương – huyện Lương Sơn – tỉnh Hòa Bình
Hotline: 0976 836 586
Email: congtyduoclieuhoabinh@gmail.com