Dưa hấu hỗ trợ chữa đi ỉa chảy cảm sốt
Còn gọi là dưa đỏ, tây qua, thủy qua, hàn qua, ha qua.
Tên khoa học Citrullus vulgaris chrad. Thuộc họ Bầu bí Cucurbitaceae.
Mô tả cây dưa hấu
Cỏ sống hằng năm, mọc bò, thân có lòng nhất là ở ngon và các đốt. Lá xẻ thùy 3 đến 5, xẻ sâu, mỗi thùy cũng lại chia thùy nữa. Tua cuốn có 2 – 3 nhánh. Hoa đơn tính, cùng gốc, màu vàng, to. Hoa đực đơn độc, đài hình chuông, tràng 5, nhị 3 (do 4 nhị dính từng đôi, 1 cái rời). Hoa cái có đài, tràng giống hoa đực, 3 nhị lép dạng chi, bầu dưới, 3 ô, vòi nhụy ngắn, 3 đầu nhụy hình thận dày. Quả hình cầu hay hình trứng, vỏ nhắn bóng, màu lục đen, nhiéu khi có vân sâm, đường kính tới 30-40cm, thịt quả đỏ hay vàng đỏ rất nhiều nước, ngọt. Hạt dẹt, bóng láng hay nhám mờ, màu đen nhạt hay đỏ.
Mùa quả ở miền Bắc từ tháng 4 đến tháng 7, các tỉnh miền Nam từ tháng 1 đến 3-4 (trước và sau tết âm lịch).
Phân bố thu hái và chế biến cây dưa hấu
Dưa hấu được trồng khắp các tỉnh ở miền Bắc và miền Nam nước ta và ở nhiều nước nhiệt đới khác. Chủ yếu người ta trồng để lấy quả ăn. Hạt cũng được thu nhặt để làm thực phẩm.
Việc sử dụng các bộ phận của dưa hấu làm thuốc ít được chú ý hơn. Thường chỉ có tính chất địa phương: Người ta dùng vỏ quả giữa của dưa hấu với tên tây qua thủy-Mesocarpium Citrulli. Vỏ dưa được cạo bỏ lớp vỏ ngoài màu xanh, phơi khô vỏ quả giữa mà dùng.
Ngoài ra người ta còn dùng lớp vỏ xanh phơi khô với tên tây qua bi-Exocarpium Citrulli. Hạt dưa hấu cũng được thu nhặt phơi khô Trang chín mà ăn hay làm nhân bánh, kẹo.
Thành phần hóa học cây dưa hấu
Trong dưa hấu, đặc biệt loại dưa hấu chua Enslen đã phân lập được từ 1956 một glucozit đạt tên ebaterinide. Khi thủy phân axit, elaterinida sẽ cho glucoza và Belaterin hay cucurbitaxin E. Trong hạt dưa hấu, J. Barksdale chiết được chat cucurboxitrin.
Theo bảng Thành phần hóa học thức ăn Việt Nam (Nhà xuất bản y học Hà Nội, 1972, 63) trong dưa hấu có 52% ăn được, 49,7% nước, 0,6% protit, 1,3% gluxit, 0,3% xenluloza, 0,1% tro, 4,2mg% canxi, 6,8mg% P, 0,5mg% Fe, 0,10mg% caroten, 0,02mg% B, 0,02mg% vitamin B, 0,10mg% vitamin PP và 4mg% vitamin
Trong một loài dưa Citrullus colocynthis shrad. (Coloquinte) dùng làm thuốc tẩy mạnh, Vauquelin và Braconnot đã chiết được một glucozit có tinh thể gọi là colocynthine CHO, màu vàng, rất đắng, tan trong nước (120), trong cồn, không tan trong etc, khi thủy phân cho glucoza và colocynthin CH Ngoài ra còn colocynthilin và citrullin; trong hạt quả này người ta chiết được 15-17% dầu béo, chất nhầy và muối.
Công dụng và liều dùng cây dưa hấu
Quả dưa hấu được dùng chủ yếu trong phân dân làm thức ăn bổ và mát vào mùa hè (tết ở miền Nam vào đúng những ngày nóng nực), hạt Tang lên ăn hay dùng làm bánh mứt kẹo.
Tai Marốc (bắc châu Phi) người ta dùng dưa hấu chế thành một thứ rượu uống: Khoét một mảnh vỏ hình nêm đổ vào đó một ít mật, thêm ít men rượu, đem vùi quả dưa hấu vài ngày trong một đống ngũ cốc (nếu không cho men, men cũng tự phát sinh). Đóng nêm lại. Sau ít ngày trong quả dưa hấu sẽ xuất hiện một thứ nước uống có rượu, uống cũng có thể say như rượu.
Trong y học cổ truyện dân gian, người ta coi dưa hấu có vị ngọt, tính hơi hàn, có tác dụng thanh thử, giải nhiệt, lợi tiểu, dùng trong những trường hợp huyết áp cao, nóng trong bảng quang, đái buốt, viêm thận, phù thũng, vàng da, đái đường, say rượu, cảm sốt, phiền khát. Ngày dùng 10-40g vỏ quả giữa hay vỏ quả ngoài (tây qua bì) dưới dạng thuốc sắc: Thêm nửa lít nước vào đun sôi giữ sôi trong 15 phút rồi uống thay nước trong ngày. Tại Malaixia, nước ép rẻ dưa hấu dùng cầm máu sau khi đẻ hay sau khi bị đọa thai.
Đơn thuốc có vỏ dưa hấu
1.. Hỗ trợ Chữa đi ỉa chảy: Vỏ dưa hấu khô 20g, nước 500ml sắc còn 300ml, chia 3-4 lần uống trong ngày.
2.. Hỗ trợ Chữa cảm sốt, đầu váng, mắt hoa, nhiều mồ hôi: Tây qua bì 20g, hoa hay canh kim ngân 20g, trúc diệp 10g nước 500ml, đun sôi, giữ sối 15 phút. Chia 3 lần uống trong ngày.
Nguồn: giáo sư tiến sĩ: Đỗ Tất Lợi
Xem thêm: Sầu riêng làm thuốc hỗ trợ chữa sốt bệnh về gan da vàng
*Lưu ý: Hiệu quả của sản phẩm còn tùy thuộc vào cơ địa mỗi người*
Thông tin liên hệ:
CÔNG TY TNHH SX & TM DƯỢC LIỆU HÒA BÌNH
Địa chỉ: Thôn Om Làng – xã Cao Dương – huyện Lương Sơn – tỉnh Hòa Bình
Hotline: 0976 836 586
Email: congtyduoclieuhoabinh@gmail.com