Cây nhãn hương hỗ trợ chữa đau mắt miệng hôi
Tên khoa học Melilotus suaveolens Ledeb. Thuộc họ Cánh bướm Papilionaceae.
Nhãn hương là mùi thơm của nhân vì cây khô thoang thoảng có mùi nhãn Melilotus do chữ Hy Lạp mel=mật, lotos=có thức ăn gia súc, vì có thức ăn gia súc có mùi mật.
Mô tả cây nhãn hương
Cỏ sống hằng năm, mọc thẳng đứng, cao 0,8 – 1m, thân hơi khúc khuỷu do các cuống lá men xuống. Cành mọc đứng, mảnh khảnh. Lá kép cấu tạo bởi ba lá chét. Lá chét hình trái xoan dài 1,2-1,5cm, rộng 0,4-0,8cm, khía răng cưa ở nửa trên. 9-11 đội gân phụ, không rõ rệt, cuống lá dài 1,52cm, hình sợi chỉ, lá kèm bình dài, dài 8-10mm dính với nhau và với cuống lá trên 2mm. Cụm hoa hình chùm ở kẽ lá, mang nhiều hoa rất nhỏ, màu vàng.
Đài hình chuông, có 5 răng nhọn bằng nhau. Cánh hoa rụng sớm, có hình thìa Cánh thuyền hình lưỡi hái, cánh thìa tù ngắn. Nhị lưỡng thể gồm 10 chiếc, trong đó 9 chiếc dính với nhau bởi chỉ, chiếc thứ mười tự do, bao phấn giống nhau. Bầu ngắn, vòi dài, đầu nhuỵ nhỏ. Quả loại đậu ngắn, không mở, thoạt tiên nhẫn, về sau nhăn nheo và có màu đen. Một hay hai hạt hình bầu dục.
Phân bố, thu hái và chế biến cây nhãn hương
Cây mọc hoang ở các bãi đổi, Nam Định, Hà Nam, Ninh Bình, Phú Thọ. Theo Pételot (1952) thì trước đây nhân dân ta hình như không dùng. Chaffanjon vốn là người Pháp quen dùng cây này hỗ trợ chữa mắt đã giới thiệu cách dùng nước sắc cây hỗ trợ chữa đau mắt. Nhưng thực tế ít thấy người dùng. Tại các nước Châu Âu người ta dùng một loại cây gọi là mellilô, Trung Quốc gọi là hoàng linh lăng hương Melilotus officinalis Desĩ. và
Melilotus altissimus Thuil dưới dạng ngọn cây cắt lúc đang ra hoa thành từng đoạn dài 20-25 cm (đối với loài M. officinalis) hoặc từng đoạn dài 30-35 cm (đối với loài M. altsisimus) phơi khô trong mát, rồi bó thành từng bó. Cây tươi hầu như không mùi, nhưng khi khô có mùi mật và mùi nước hoa dễ chịu. Không phải chế biến gì khác.
Công dụng và liều dùng cây nhãn hương
Như trên đã nói, nhãn hương hầu như chưa được sử dụng làm thuốc ở nước ta. Tại các nước châu Âu và châu Mỹ người ta dùng hỗ trợ chữa đau mắt: Pha 5 đến 10g cỏ này trong một lít nước sôi. Dùng nước này để rửa mắt.
Người ta còn chiết từ hoa hay ngọn cây này chất thơm dùng làm thơm thuốc lá: Ngâm hoa hay cỏ với benzen. Bốc hơi enzen này sẽ được 0, 10-0,12% chất thơm đặc, màu xanh lục, nguyên liệu chế cumarin dùng trong Công nghiệp nước hoa.
Loài Melilotus non là một loại cỏ cho gia súc ăn rất tốt do hàm lượng protein cao: 15 đến 20%, dễ tiêu hoá, hàm lượng muối khoáng cao. Tuy nhiên cũng như trên đã nói, loại cỏ này nếu bị thối và do một thứ nấm riêng thì có thể gây cho súc vật ăn phải bị bệnh xuất huyết nặng, có khi chết. Đó là do chất dịcumarola có tác dụng ngược lại với vitamin K. Nó cản trở sự tạo thành prothrombaza trong máu và làm cho máu không đông được.
Chúng ta biết rằng sự đông máu tiến thành qua hai giai đoạn:
1/ Sự có mặt của ion canxi và thrombokinaza, chất prothrombaza sản xuất trong gan sẽ tạo ra chat thrombaza
2/ Chất thrombaza sẽ chuyển fibrinogen của huyết thanh (plasma) thành những cục fibrin. Như vậy vai trò chủ yếu là chất prothrombaza. Chất này được tạo thành trong cơ thể là nhờ vitamin K kết hợp với một thứ men trong gan. Chất dịcumarola có ái lực đối với thứ men này mạnh hơn là vitamin K cho nên đã chiếm chỗ của vitamin K và cản không cho vitamin K hoạt động. Cũng nên chú ý rằng chất metyl-3-hydroxy-4-cumarin là một chất chỉ có một nhóm cumarin của chất dicumarola thì lại không có tác dụng gây xuất huyết. Ngược lại nó lại có tác dụng chống xuất huyết giống như vitamin K. Chúng ta thấy chỉ cần thêm một nhóm thứ hai nữa là tác dụng trái ngược hẳn và biến chất này thành một chất chống vitamin K. Chất dicumarola được dùng để phòng và hỗ trợ chữa những bệnh nghẽn mạch, viêm tĩnh mạch, tắc mạch.
Xem thêm: Cao xạ đen Hòa Bình
Nguồn: giáo sư tiến sĩ: Đỗ Tất Lợi
*Lưu ý: Hiệu quả của sản phẩm còn tùy thuộc vào cơ địa mỗi người*
Thông tin liên hệ:
CÔNG TY TNHH SX & TM DƯỢC LIỆU HÒA BÌNH
Địa chỉ: Thôn Om Làng – xã Cao Dương – huyện Lương Sơn – tỉnh Hòa Bình
Hotline: 0976 836 586
Email: congtyduoclieuhoabinh@gmail.com