Cây mẫu đơn bì thanh huyết nhiệt, tán ứ huyết
Còn gọi là đơn bì, phấn đơn bì, hoa vương, mộc thược dược, thiên hương quốc sắc, phú quý hoa.
Tên khoa học Patonia suffruticosa Andr. (Paeonia arborea Donn, Paeonia moutan Sims.)
Thuộc họ Mao lương Ranunculaceae.
Mău don bì, (Cortex Paeoniae suffruticosae hay Cortex Moutan) là vỏ rễ phơi hay sấy khô của cây mẫu đơn. Đơn là đỏ, bì là vỏ, da. Vị thuốc là vỏ màu dò.
Mô tả cây mẫu đơn bì
Mẫu đơn là một loại cây sống lâu năm, có thể cao 1-1,5m, rễ phát triển thành củ. Lá mọc so le, thường chia thành 3 lá chét, lá chét giữa lại chia thành 3 thuỳ, mặt trên xanh, mặt dưới màu trắng nhạt vì có lông. Cuống dài 6-10cm. Hoa mọc đơn độc ở đầu cành, rất to, đường kính đạt tới 15-20cm, màu đỏ, tím hoặc trắng, mùi thơm gần giống mùi thơm của hoa hồng.
Phân bố, thu hái và chế biến cây mẫu đơn bì
Cây hoa mẫu đơn nguồn gốc ở Trung Quốc, Sau được dị thực sang châu u làm cảnh. Tại các nước này hoa nở vào tháng 5-7, kết quả vào tháng 7-8. Tại Việt Nam ta mới di thực được cây này trong phạm vị thí nghiệm ở vùng mát.
Trước đây vào gần ngày tết, nước ta có nhập từ Trung Quốc cả cây vào để làm cảnh trong dịp tết, nhưng giá rất đắt. Gần đây ít nhập cây, mà chỉ nhập vỏ cây dùng làm thuốc. Hiện nay, ta có điều kiện để di thực và giữ giống hơn ngày xưa. Từ năm 1960 ở Sapa ta đã thí nghiệm đi thực và giữ giống thành công một số cây.
Tại Trung Quốc người ta thu hoạch vỏ rễ ở những cây đã trồng được 3-5 năm, vào tháng 9 đào lấy rễ, rửa sạch đất cát, bổ dọc vỏ rễ, phơi khó. Hoặc trước khi bỏ vỏ dùng dao nứa hay mảnh bát, mảnh thuỷ tinh cạo sạch vỏ rồi mới này lấy vỏ phơi khô. Cách trên cho vị nguyên đơn bì, cách dưới cho vị quát đơn bì (mẫu đơn cạo vỏ). Có khi người ta còn sao cho vàng đen gọi là mẫu đơm bì thán mới dùng.
Tác dụng dược lý cây mẫu đơn bì
Có người cho rằng mẫu đơn bì không có tác dụng gì đặc biệt. Tác dụng điều kinh và chữa trĩ của mẫu đơn bì không phải do các thành phần hoá học nói trên của mẫu đơn bì.
Nhưng lại có tác giả cho rằng paeonola có tác dụng gây sun huyết ở vùng tử cung động vật, do đó có tác dụng điều kinh, nhưng tác dụng yếu và chậm. Thí nghiệm trên thỏ, thấy mẫu đơn bì có tác dụng chữa sốt. Có tác giả cho rằng thành phần chủ yếu tác dụng trong mẫu đơn bì là chất axit benzoic.
Thí nghiệm tính chất kháng sinh của mẫu đơn bì người ta thấy nó có tác dụng trên vị trùng thương hàn, thổ tả và lỵ.
Công dụng và liều dùng cây mẫu đơn bì
Theo tài liệu cổ mẫu đơn bì có vị cay, đắng. tính hơi hàn, vào 4 kinh tâm, can, thận và tâm bào. Có tác dụng thanh huyết nhiệt, tán ứ huyết, Dùng hỗ trợ chữa nhiệt nhập doanh phận, phát cuồng kinh giản, thổ huyết, máu cam, lao nhiệt cốt trưng, kinh tế.
Hiện nay mẫu đơn được dùng làm thuốc trấn kinh giảm đau, hỗ trợ chữa nhức đầu, đau lưng, kinh nguyệt đau đớn, đau khớp. Còn dùng hỗ trợ chữa kinh nguyệt không đều, những bệnh sau khi sinh nở.
Ngày dùng 5-10g dưới dạng thuốc sắc. Đơn thuốc có mẫu đơn.
Hỗ trợ Chữa mọi bệnh của phụ nữ, kinh nguyệt không đều, các bệnh sau khi đẻ:
Mẫu đơn bì thang: Mẫu đơn bì 5g, đương quy 5g, thược dược 3g, sinh địa 6g, trần bì 4g. bạch truật 4g, hương phụ 3g, sài hồ 2g, hoàng cầm 2g, cam thảo 2g, nước 600ml. Sắc còn 200ml. Chia 3 lần uống trong ngày.
Nguồn: giáo sư tiến sĩ: Đỗ Tất Lợi
Xem thêm: Cây muống biển hỗ trợ chữa cảm mạo, sốt, sốt rét
*Lưu ý: Hiệu quả của sản phẩm còn tùy thuộc vào cơ địa mỗi người*
Thông tin liên hệ:
CÔNG TY TNHH SX & TM DƯỢC LIỆU HÒA BÌNH
Địa chỉ: Thôn Om Làng – xã Cao Dương – huyện Lương Sơn – tỉnh Hòa Bình
Hotline: 0976 836 586
Email: congtyduoclieuhoabinh@gmail.com