Cây khương hoạt hỗ trợ chữa nhức đầu, thân lạnh
Tên khoa học Rhizoma Notopterygii.
Theo các tài liệu thì khương hoạt và độc hoạt cùng là một loài, vì sản xuất ở Tây Khương, cho nên gọi là Khương hoạt. Rễ cái là độc hoạt, còn rễ con là khương hoạt. Thực tế độc hoạt là một vị khác (xem vị này ở chương các vị thuốc chữa tê thấp đau nhức).
Gần đây, một số tác giả (Trung Quốc) đã xác định khương hoạt hay xuyên khương, trúc tiết khương, hổ vương sứ giả (Notopterygium inclsium Ting Mss.) thuộc họ Hoa tán Apiaceae (Umbelliferae).
Ngoài ra còn có vị phúc thị khương hoạt hay tôm khương, đại đầu khương (Notopterygium forbesii Boiss.) cùng thuộc họ Hoa tán Apiaceae (Umbelliferae). Vị này còn phải nhập của Trung Quốc, do đó cần chú ý nguồn gốc khác nhau và tài liệu chưa thống nhất của vị thuốc.
Mô tả cây khương hoạt
Khương hoạt (Notopterygium invisium) là một cây sống lâu năm, toàn cây có mùi thơm đặc biệt; thân rễ to thô, có đốt. Thân cây cao từ 0,51m, không phân nhánh, thân phía dưới hơi có màu tím. Lá mọc so le, kép lông chim, phiến lá chia thùy, mép có răng cưa, mặt trên màu tím nhạt, mặt dưới màu xanh nhạt; phía dưới cuống lá phát triển thành bẹ ôm lấy thân. Hoa rất nhỏ, màu trắng, hoa hợp thành hình tàn kép. Quả bế đội hình thoi dẹp, màu nâu đen, 2 mép và ở lưng phát triển thành dìa.
Phân bố, thu hái và chế biến cây khương hoạt
Cây này chưa có ở Việt Nam. Chủ yếu mọc ở Tứ Xuyên (Trung Quốc); thu hoạch rễ vào mùa thu; đào về rửa sạch đất cát, phơi hay sấy khô.
Thành phần hoá học cây khương hoạt
Trong khương hoạt có tinh dầu, các hoạt chất khác chưa thấy có tài liệu nghiên cứu.
Công dụng và liều dùng cây khương hoạt
Khương hoạt chỉ mới thấy dùng trong phạm vị đông y. Theo các tài liệu có ghi chép được thì khương hoạt và độc hoạt cùng một công dụng. Khương hoạt ngọt, đắng, bình, không độc. Khương hoạt mạnh hơn đi thẳng lên đỉnh đầu, chạy ngang cánh tay trừ phong, hỗ trợ chữa tê, còn độc hoạt chi đi vào bụng, ngực, lưng và gối thôi. Khượng hoạt chữa chứng thủy thấp phong, còn độc hoạt chữa chứng thùng phấp phục phong.
Khượng hoạt có công phát biểu đi lên thượng tiêu hỗ trợ chữa các chứng du phong nhức đầu, đau nhức các khớp xương, còn độc hoạt có sức trợ biểu đi xuống hạ tiêu, hỗ trợ chữa các chứng phong ẩn náu làm cho nhức đầu, hai chân tê thấp.
Hiện nay thường dùng hỗ trợ chữa nhức đầu, thân lạnh, cảm mạo phong hàn, sốt không ra mồ hôi, gân xương đau nhức.
Ngày dùng 4 đến 8g dưới dạng thuốc sắc hay thuốc rượu.
Đơn thuốc có khương hoạt dùng trong đông y
Hỗ trợ Chữa người có thai bị phù thũng:
Khượng hoạt, la bắc tử, hai vị sao thơm, tán nhỏ; mỗi lần uống 6 đến 8g. Ngày thứ 1 uống 1 lần, ngày thứ 2 uống 2 lần, ngày thứ 3 uống 3 lần là đủ.
Dùng rượu hâm nóng lên mà chiều thuốc.
Chữa cảm nói ngọng, chân tay co quắp, tẻ dại mất tiếng: Khương loạt tán nhỏ, mỗi lần cho uống 8 đến 12g, dùng rượu chiều thuốc.
Theo sách cổ nói phàm những người huyết hư không phải chứng phong hàn thực tà chớ dùng.
Nguồn: giáo sư tiến sĩ: Đỗ Tất Lợi
Xem thêm: Cây niễng hỗ trợ chữa khát, tiêu phiền
*Lưu ý: Hiệu quả của sản phẩm còn tùy thuộc vào cơ địa mỗi người*
Thông tin liên hệ:
CÔNG TY TNHH SX & TM DƯỢC LIỆU HÒA BÌNH
Địa chỉ: Thôn Om Làng – xã Cao Dương – huyện Lương Sơn – tỉnh Hòa Bình
Hotline: 0976 836 586
Email: congtyduoclieuhoabinh@gmail.com