Cây hoa phấn loài hoa nhiều công dụng quý
Còn gọi là cây bông phấn, belle de nuit, la ngot, pea ro nghi (Campuchia)
Tên khoa học Mirabilis jalapa L (Jalapa congesta Moench, Nyctago hortensis Bot.)
Thuộc họ Hoa giấy Nyctaginaceae.
Mô tả cây hoa phấn
Hoa phấn là một loại cây nhỏ, cao chừng 70cm, thân mềm, chia nhiều cành, nhắn hay hơi có lông, có rẽ phình thành củ. Lá đơn, nguyên, hình bầu dục, hơi thuôn hình mác, phía gốc lá hơi hình tim, đầu nhọn, mọc đối. Phiến lá dài 39cm, cuống lá dài 1,5-3m. Hoa xếp thành 3-6 cái mặt ở kẽ những lá cuối cùng hay ở ngọn. Hoa to, đều, lưỡng tính, có 2 lá bắc bao quanh và hợp ở gốc như một đài hợp. Bao hoa hình cánh, mầu đỏ, trắng hay vàng, hình phễu, 5 nhị, một lã noãn, một noãn. Quả bế mang bao hoa tồn tại.
Phân bố, thu hái và chế biến cây hoa phấn
Cây nguồn gốc ở Mehico (châu Mỹ) được đưa vào trồng và phát triển ở Việt Nam không rõ từ bao giờ. Thường được trồng làm cảnh vì hoa màu đẹp.
Một số nơi ở nước ta (như vùng Thanh Miện, Hưng Yên) đào lấy củ thái mỏng phơi khô dùng với tên sâm. Rễ củ mẫm, ngoài có mầu đen, trong màu trắng, khi thái mỏng, phơi khô thì trên mặt những lát thái thấy những vòng đồng tâm nổi lên. Mùi nhẹ, hơi buồn nôn, vị nhạt sau hơi gây ngứa cổ. Trong bột rễ có rất nhiều oxalat canxi hình trấn, Tại một số nước (châu Mỹ) người ta dùng rể củ của cây này bán giả một cây với công dụng làm thuốc tẩy (củ jalap).
Thành phần hoá học cây hoa phấn
Có tác giả cho rằng trong rễ củ của cây hoa phấn có chứa chất nhựa tây giống như nhựa tẩy trong củ cây jalap (châu Mỹ). Nhưng cây jalap này có tên khoa học Ipomea Purga Hayne thuộc họ Bìm bìm (Convolvulaceae).
Công dụng và liều dùng cây hoa phấn
Trong nước ta hầu như cây này ít được sử dụng. Trừ một số nơi như trên đã nói dùng với tên sâm, nhưng rất hiếm. Tại Campuchia vùng Batambang lá giã nát xoa bóp hỗ trợ chữa sốt.
Trẻ con thường lấy hoa đỏ nghiền nát bội vào má để hoá trang có má hồng, phần trong quả rất trắng và mịn được dùng xoa mặt thay phấn.
Tại các nước khác lá giã nát đắp lên vết thương, lá và rễ sắc uống hỗ trợ chữa ngộ độc đường tiêu hoá, và làm thuốc tẩy.
Vùng Thanh Miện, Hưng Yên dùng lần trong đơn thuốc gồm nhiều vị với tên sân. Ngày dùng 4. đến 6g, nhưng ở nước ngoài người ta dùng với liều 1 đến 2g rễ khô làm thuốc tẩy mạnh cho người lớn, hoặc 0,1 đến 0,4g làm thuốc nhuận tràng cho trẻ con. Cần nghiên cứu kiểm tra lại.
Xem thêm: Ba đậu tây dùng để làm gì?
Nguồn: giáo sư tiến sĩ: Đỗ Tất Lợi
*Lưu ý: Hiệu quả của sản phẩm còn tùy thuộc vào cơ địa mỗi người*
Thông tin liên hệ:
CÔNG TY TNHH SX & TM DƯỢC LIỆU HÒA BÌNH
Địa chỉ: Thôn Om Làng – xã Cao Dương – huyện Lương Sơn – tỉnh Hòa Bình
Hotline: 0976 836 586
Email: congtyduoclieuhoabinh@gmail.com