Bạch thược hỗ trợ chữa đau bụng tả lỵ lưng ngực đau
Còn gọi là thược dược
Tên khoa học Paeonia lactiflora Pall. (Paeonia albiflora Pall.).
Thuộc họ Mao Lương Ranunculaceae.
Bạch thược (Radix Paeoniae albae) là rễ phơi hay sấy khô của cây thược dược. Vì vị thuốc sắc trắng, do đó có tên như vậy.
Mô tả cây bạch thược
Bạch thược hay thược dược là một cây sống lâu năm, cao 50 – 80cm, rễ củ to, thân mọc thẳng đứng, không có lông. Lá mọc so le, xẻ sâu thành 3 – 7 thùy hình trứng dài 8 – 12cm, rộng 2 – 4 cm, mép nguyên, phía cuống hơi hồng. Hoa rất to mọc đơn độc, cánh hoa màu trắng. Mùa hoa ở Trung Quốc vào các tháng 5 – 7, mùa quả vào các tháng 6 – 7
Phân bố, thu hái và chế biến Cho đến nay ta vẫn nhập thược dược từ Trung
Quốc. Tại Trung Quốc có loại trồng cho củ to bơm, loại mọc hoang cho củ nhỏ hơn. Mọc hoang các tỉnh Hắc Long Giang, Cát Lâm, Hà Bắc, Liêu Ninh, Hà Nam, Sơn Đông, trong rừng, dưới những cây bụi hoặc những cây to.
Ta đã đi thực hành công một số cây ở Sapa (Lào Cai) vào năm 1960. Sau 4 năm trồng mới bắt đầu thu hoạch. Đào rễ vào các tháng 8 – 10, cắt bỏ thân rễ và trẻ con, cạo, bỏ vỏ ngoài, đồ lên cho chín (thời gian đồ tùy theo rễ to nhỏ mà quyết định), sau khi đổ sửa lại cho thẳng và sấy hay phơi khô. Tại Hàng Chau, người ta đào rẽ vào tháng 6, cắt bỏ rễ con. đổ lên rổi phơi nhưng sau khi phơi 1 – 2 ngày lại tẩm nước cho mềm, lần cho tròn rồi tiếp tục phơi. Khi phơi không nên phơi nắng to quá để tránh nứt hay cong queo. Có khi xong diêm sinh cho thêm trăng.
Thành phần hóa học trong cây bạch thược
Trong thược dược có tinh bột, tanin, caxi oxalat, một ít tinh dầu, axit benzoic, nhựa và chất béo, chất nhầy. Tỷ lệ axit benzoic, chừng 1,07%
Tác dụng dược lý cây bạch thược
Chất axit benzoic trong thược dược uống với liệu cao có thể sinh co quắp, cuối cùng mê sảng và chết. Do thành phần này, thược dược có tác dụng trừ đờm, hỗ trợ chữa ho. Năm 1950, Lưu Quốc Thanh báo cáo nước sắc thược dược có tác dụng kháng sinh đối với vị trùng ly thủ tà, tụ cầu, trực trùng, thương hàn, phế cầu, trực trùng bạch hầu. Năm 1947, Từ Trọng Lữ báo cáo bạch thược có tác dụng kháng sinh đối với vị trùng lỵ Shiga.
Tác dụng trên sự co bóp của ống tiêu hóa: Năm 1940, Tào Khuê Toản đã dùng nước sắc thược dược thí nghiệm trên mẫu ruột cô lập của thỏ thì thấy với nồng độ thấp có tác dụng ức chế, với nồng độ cao lúc đầu có tác dụng hưng phấn, sau ức chế. Năm 1953 (Nhật Bản Đông Dương y học tập cho một số tác giả Nhật Bản đã nghiên cứu thấy thược dược có tác dụng kích thích nhu động của dạ dày và mẩu ruột có lập của thỏ. Các tác giả còn phối hợp vị thược dược với cam thảo theo bài thuốc thược dược cam thảo thang tiến hành thí nghiệm trên dạ dày và ruột như trên thì thấy với liều thấp có tác dụng xúc tiến sự co bóp bình thường của dạ dày và ruột nhưng với liều cao thì có tác dụng ức chế. Nếu trước khi dùng đơn thuốc, dùng axetylcholin hay histamin để gây kích thích trước, thì tác dụng ức chế lại càng rõ rệt.
Công dụng và liều dùng cây bạch thược
Tính vị theo đông y: Vị đắng, chua hơi hàn, vào 3 kinh can, tỳ và phế có tác dụng nhuận gan, làm hết đau, dưỡng huyết, liễm âm, lợi tiểu, dùng hỗ trợ chữa đau bụng, tả lỵ, lưng ngực đau, kinh nguyệt không đều, mồ hôi trộm, tiểu tiện khó. Thược dược được dùng làm thuốc giảm đau, thống kinh trong những bệnh đau bụng (do ruột co bóp quá mạnh), nhức đầu, chân tay nhức mỏi, còn dùng hỗ trợ chữa phụ nữ bế kinh, xích bạch đới lâu năm không khỏi.
Ngày dùng 6 – 12g dưới dạng thuốc sắc. Đơn thuốc có thược dược:
Thược dược cam thảo thang: Thược dược 8g, cam thảo 4g, nước 300ml, sắc còn 100ml, chia 2 lần uống trong ngày, chữa 2 chân và đầu gối đau nhức không co duỗi được, đau bụng (bài thuốc của Trương Trọng Cảnh).
Quế chi gia linh truật (bài thuốc của Trương Trọng Cảnh dùng chữa đầu nhức mắt hoa). Quế chỉ 6g, thược dược 6g, đại táo 6g, sinh khương 6g, phục linh 6g, bạch truật 6g, cam thảo 4g. nước 600ml, sắc còn 200ml, chia 3 lần uống trong ngày.
Nguồn: giáo sư tiến sĩ: Đỗ Tất Lợi
Xem thêm: tác dụng hoa thiên lý không phải ai cũng biết?
*Lưu ý: Hiệu quả của sản phẩm còn tùy thuộc vào cơ địa mỗi người*
Thông tin liên hệ:
CÔNG TY TNHH SX & TM DƯỢC LIỆU HÒA BÌNH
Địa chỉ: Thôn Om Làng – xã Cao Dương – huyện Lương Sơn – tỉnh Hòa Bình
Hotline: 0976 836 586
Email: congtyduoclieuhoabinh@gmail.com